Vering... wat is dat nu eigenlijk?

[Leville]

Niet iedereen weet hoe vering werkt. Vandaar deze poging om in eenvoudige bewoordingen uit te leggen hoe zo’n vork of achterdemper in elkaar zit en wat er daarbinnen gebeurt.

Goed, vering bestaat in de eerste plaats uit een veringelement. Bij motorfietsen en auto's is dat meestal een staalveer, doorgaans in spiraalvorm. Daarnaast dient ook de lucht in je vorkpoten wat als veerelement. (Vandaar dat het olieniveau in je vork zo belangrijk is.)
Maar laten we het houden op die spiraalveer. Bij een schok absorbeert de staalveer energie door in te veren. Nadien wordt die energie weer afgegeven door uit te veren. De hardheid van de veer bepaalt hoe ver de veer bij een bepaalde kracht inveert. Je kan die “hardheid” enigszins beinvloeden door de veer zonder belasting al wat samen te drukken ("preload"). Daarvoor dienen die draaischroeven bovenop de vorkpoten en het stelwieltje rechtsonder je zadel. Maar die bijregelmogelijkheden zijn niet onbeperkt. Vandaar dat bij motorfietsen met af fabriek slappe veren zoals de V-Strom door veel motorrijders steviger aftermarket exemplaren worden gemonteerd . Waardoor de fiets niet meer bij de minste kracht ver in de veren duikt.

Het veerelement is echter slechts 1 deel van het verhaal. Het andere deel heet demping. Demping gebeurt door middel van oliecircuits: olie die door een patroon van gaatjes vloeit wanneer de vork inveert (compressie) of uitveert (terugslag/rebound). Soms gaat het om aparte gaatjes bij het inveren, en andere bij het uitveren. Demping is nodig om de reacties van het veerelement te sturen. Af te remmen vooral. Bijvoorbeeld zodat je voorvork niet even snel uitveert als ze inveert. Want dan krijg je bij felle slagen een pogo-stick die in extremis je wiel zal doen opspringen. Dus zorgt de oliedoorstroming in je vork er voor dat de reactie getemperd wordt. Al mag het uitveren ook niet té traag gaan, want dan is je vork niet klaar om de volgende schok goed op te vangen.

Ook bij het inveren zijn de oliecircuits belangrijk. Bijvoorbeeld om er voor te zorgen dat je vork wanneer ze bijna helemaal inveert, op het laatste afgeremd wordt, en je dus een "progressief" karakter krijgt. Maar de oliecircuits zijn bij het inveren ook belangrijk, om er voor te zorgen dat de vork bij langzame toename van de druk/kracht op de vork niet te snel inveert, bijvoorbeeld bij remmen. Dit wordt de regeling van de "low speed compression" genoemd.
Anderzijds wil je niet dat bij een snelle compressie van de vork, bvb. bij het nemen van een drempel aan snelheid of bij het neerkomen in een diepe put, de samendrukking van de vork zo traag gaat, dat jijzelf eerder dan de voorvork de schok moet verwerken. Dus in zo'n geval moet de olie snel(ler) kunnen wegvloeien en de samendrukking van het veerelement minder "hinderen". Geavanceerde veersystemen hebben daarvoor aparte circuits die door drukgevoelige ventielen worden geopend bij felle schokken. Geavanceerde veersystemen hebben ook vaak regelknoppen om de “olievertraging” bij het in- en uitveren afzonderlijk af te regelen.
Als je vering niet van dergelijke knoppen voorzien is, en de demping is niet naar je wens, kan je de doorstroming van de olie wijzigen door zwaardere of lichtere olie te gebruiken. De regelmogelijkheden zijn echter beperkt en je beinvloedt meteen het ganse dempingsgedrag van je vering.
Een grondiger oplossing is een echte tuning, waarbij de oliedoorstromingscircuits worden gewijzigd/vervangen. Of "Intiminators" installeren, een soort vervangingsoliecircuits die je zelf kan installeren. Bij de installatie van die laatste moet je eigenlijk de bestaande oliedoorstroomgaten in je vork zodanig uitboren dat ze geen echte rol meer spelen. Die vervangingscircuits nemen dan de volledige controle van de oliedoorstroming over.

Hopelijk vonden jullie deze tekst informatief.

[Iron Horse]

Een goede uiteenzetting voor wie (relatief) onbekend is met het fenomeen vering en demping.

[Framomile]

Zeker informatief, dank.

Ik heb wel het gevoel (als leek) dat dit nog maar het topje van de ijsberg is van wat er zoal mogelijk is met vering. Lijkt me best interessant om daar eens een cursus/workshop over te volgen.
Op de beurs sprak ik iemand bij hyperpro en hij vertelde dat ze dat soort workshops vaak geven met wat praktische tips voor het persoonlijk afstellen. Misschien wat voor het forum?

Gr Franc

[Bozobin †]

Effe leuk:

Ik kan al die theorie over vering en demping prima volgen en ik geloof het allemaal maar ....

Ik ben blijkbaar zo lomp in mijn sturen dat ik zelfs met een volledig vaststaande achterveer in de onderste positie nog steppieschrapend de haarspelden neem en er pas achter kom omdat ik em bij het afstappen toch wel erg laag vind. Busje WD40 maakte de boel weer los en eenmaal thuis bleken ALLE lagers van het linksysteem zo volledig aan gort te zijn dat dealer het een wonder vond dat ik het nos enigszins gangbaar had gekregen .

Dus of ik al die tuning nou echt zal gaan merken .......

[Peterzeeland]

Haha Bozobin

Toen ik bij 30 k de ketting liet vervangen en de vork toch los moest, heb ik gevraagd of ze het linksysteem even wilden demonteren en smeren. Denk dat ze het gedaan hebben, wel voor betaald in ieder geval....

Dat ze daar niet effe wat nippels op zetten he?

[Bozobin †]

Die nippels zijn juist verdwenen om het ouwerwetse 'doorsmeren' uit te bannen .

[Leville]

Handig vering trouble-shooting overzicht gevonden op de website van WP:

FRONT SUSPENSION

Complaint

front forks sluggish/nearly immobile
handlebars “jump” in your hand when accelerating and crossing ruts
uncomfortable
front wheel bounces / chatters on poor road surfaces

Cause

spring pre load too high
spring too hard
air chamber too small

Solution

reduce spring pre load
fit softer springs or progressive springs with a lighter initial strength
increase air chamber (reduce oil level in front fork)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

motorcycle sags to deeply on the springs
too much negative suspension travel
suspension occasionally bottoms out
front forks shake when braking and travelling downhill

Cause

spring pre load too low
springs too soft
air chamber too large

Solution

increase spring pre load
fit stiffer springs or progressive front fork springs with a heavier initial strength
reduce air chamber (increase oil level in front fork)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

front forks sluggish/nearly immobile
shocks in the steering when accelerating
front wheel chatters when braking hard

Cause

ingoing (compression) damping too hard

Solution

reduce the ingoing (compression) damping
possibly use lower viscosity fork oil

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

front forks shock when braking and on uneven road surfaces
and dips rapidly when braking

Cause

ingoing (compression) damping too soft

Solution

increase the ingoing (compression) damping
possibly use higher viscosity fork oil

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

front forks spring back slowly
uncomfortable
front wheel unable to cope with uneven surfaces
indirect steering behaviour

Cause

outgoing (rebound) damping too hard

Solution

reduce the outgoing (rebound) damping
possibly use a lower viscosity fork oil

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

front end is lively
bouncing and shocking on uneven surfaces
front forks spring back too quickly

Cause

outgoing (rebound) damping too soft

Solution

increase the outgoing (rebound) damping
possibly use a higher viscosity fork oil

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

front forks shock
front wheel shudders
not enough progressive hardening of the spring towards the end of travel

Cause

air chamber too large

Solution

increase the oil level in small steps of 5 to 10 mm

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

forks hard
tendency to shock in the steering
front wheel bounces when braking due to hydraulic stop blocking
uncomfortable

Cause

air chamber too small

Solution

decrease the oil level in small steps of 5 to 10 mm

[Leville]

REAR SUSPENSION

Complaint

too little negative suspension travel
motorcycle shocks through the steering in ruts or when accelerating
shock absorber appears immobile
uncomfortable
overloading on front forks when travelling downhill or braking

Cause

spring pre load too high

Solution

reduce spring pre load
fit a softer spring if necessary

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

motorcycle dips too deeply on suspension
too much negative suspension travel (“sag”)
uncomfortable
tendency to shocking
motorcycle wanders on uneven surfaces

Cause

spring pre load too low

Solution

increase spring pre load
fit a harder spring (or springs)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

very uncomfortable
rear wheel tends to bounce in fast bends especially when accelerating
rear wheel bounces over uneven surfaces

Cause

compression camping too hard

Solution

adjust damping to softer level
have the shock absorber adjusted internally
have worn shock absorbers repaired or replaced

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

Rear suspension bottoms out
motorcycle and rider subject to hard bumps
Noticeable movements in the frame, particularly when accelerating out of bends

Cause

compression damping too soft

Solution

set compression damping harder
have the shock absorber adjusted internally
have worn shock absorbers repaired or replaced

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

motorcycle suspension extremely sluggish
rear wheel unable to cope well with uneven surfaces
tendency to bounce on bumpy surfaces
uncomfortable
tendency to snake in ruts

Cause

rebound damping too hard

Solution

decrease the rebound damping
possibly increase spring pre-load
replace shock absorber

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Complaint

motorcycle suspension extremely lively
constant movement in the rear suspension
rear wheel has tendency to bounce / wobble

Cause

rebound damping (rebound) too soft

Solution

increase the rebound damping
reduce the spring pretension if necessary
have worn shock absorbers repaired or replaced

[Leville]

Zie deze link om de vering van je strom eenvoudig af te stellen.